(Kamenko M. Marković) LUJ GALE- VELIKAN BELGIJSKOG ROMANTIZMA
Napoleonova vladavina u Belgiji negativno je uticala na ekonomski i kulturni razvoj zemlje, jer je u tom periodu svaki umetnički život bio sputan. Zemlja se počela lagano oporavljati posle 1815. godine, a ekonomski procvat doživela je posle odvajanja Belgije od Holandije 1830. godine. Tek tada je započeo puni procvat svih grana likovne umetnosti. Belgija se ubrzo pridružila romantizmu koji se javio u francuskoj umetnosti i literaturi. Rodonačelnik slikarske škole romantizma u Belgiji bio je Gistav Vapers (1808-1874). Godine 1830. on je izložio sliku “Požrtvovanje lajdenskog predsednika opštine” u kojoj je jasno manifestovao novi duh. Vapersu su dolazili učenici sa svih strana i romantičarski stil proširio se po celoj zemlji. To je bilo doba obrade istorijskih motiva velikog formata. U ovom pokretu je velika novost i to što se slikarstvo mnogo više približilo savremenim društvenim zbivanjima i u tome nije više miran posmatrač već je često borbeno pa čak i revolucionarno.
Glavni predstavnik slikarske škole romantizma, u isto vreme njen najveći i najplodniji umetnik, jeste Luj Gale (1810-1887).
Gale je započeo karijeru kao pomoćnik jednog advokata ali je navečer pohadjao umetničku školu. Godine 1832. naslikao je kompoziciju “Cezarev dinar” koja mu je donela veliki uspeh. Nedugo zatim, otišao je u Antverpen na Akademiju likovnih umetnosti. Gale je bio izraziti romantičar. On je slikao istorijske motive ili scene iz svakodnevnog života, vešto komponovane, prožete sentimentalnim efektima u pogledu motiva, a kontrastima svetlog i tamnog u pogledu stila.
Slikar, grafičar i akverilista, Gale je bio odličan i kao portretista. Slike koje su ga učinile poznatim: „Abdikacija Karla V“, „Odsečene glave“, “Vargasova zakletva”, ”Alegorija rata”, “Alegorija mira”, ”Umetnikova žena i kći”, “Ciganka s dvoje dece”.
Gale-ciganka s dvoje dece
Njegova najpoznatija slika “Abdikacija Karla V”, izlagana je u brojnim zapadnoevropskim prestonicama kao dostignuće belgijskog slikarstva sredine devetnaestog veka. Platno je, pored bučne slave, slikaru donelo i Orden Legije časti.
Težnja za što istinitijim prikazivanjem, za isticanjem kolorita i kolorističkom harmonijom učinila je snažan utisak na nemačke slikare kada su Galeove slike bile izložene u Nemačkoj 1842. godine. Tada su se počeli uvidjati nedostaci minhenskog istorijskog slikarstva u kome je dominirao crtež. Postalo je jasno da napredak slikarstva umnogome zavisi od tehničkog znanja, od poznavanja boje, što su mogli da pruže samo Pariz i Anvers. Otada su ovi centri bili više posećivani od strane mladih nemačkih slikara. Odjek takvog interesovanja došao je i do naših zemalja. Jedan od srpskih slikara kome je Luj Gale poslužio kao uzor bio je Djura Jakšić. Pa ipak, i pored njegove slave, Gale je bio bliži Polu Delarošu nego Eženu Delakrou.
